1. Giới thiệu

Ung thư vú là bệnh lý phức tạp, đòi hỏi điều trị đa mô thức. Trong đó, xạ trị và điều trị toàn thân (hóa trị, nội tiết, thuốc đích, miễn dịch) là hai phương pháp quan trọng.

• Xạ trị: tác động tại chỗ, tiêu diệt tế bào ung thư vùng vú, hạch, hoặc ổ di căn.

• Điều trị toàn thân: tấn công tế bào ung thư khắp cơ thể, bao gồm cả vi di căn.

👉 Khi kết hợp, hai phương pháp bổ sung cho nhau, giúp nâng cao hiệu quả điều trị.

2. Nguyên tắc phối hợp xạ trị và điều trị toàn thân

1. Đúng thời điểm: tùy giai đoạn, bác sĩ sẽ quyết định xạ trị trước, sau hoặc song song với thuốc.

2. Đúng liều lượng: để tránh cộng gộp độc tính.

3. Đúng đối tượng: chỉ áp dụng cho những bệnh nhân có chỉ định cụ thể.

3. Xạ trị kết hợp hóa trị

• Hóa trị: diệt tế bào ung thư toàn thân.

• Xạ trị: tiêu diệt tế bào còn sót lại tại chỗ.

Trường hợp áp dụng:

• Sau phẫu thuật ung thư vú giai đoạn II–III.

• Khi khối u lớn, nguy cơ tái phát cao.

Lợi ích:

• Giảm nguy cơ tái phát tại vú hoặc hạch.

• Tăng tỉ lệ sống còn dài hạn.

Lưu ý:

• Nếu thực hiện đồng thời, có thể làm tăng nguy cơ viêm da, viêm phổi.

• Thường bác sĩ sẽ hóa trị xong mới tiến hành xạ trị (tuần tự).

4. Xạ trị kết hợp nội tiết

• Nội tiết trị liệu: dành cho ung thư vú dương tính với thụ thể nội tiết (ER+, PR+).

• Có thể dùng Tamoxifen, Aromatase inhibitors trong nhiều năm.

Phối hợp với xạ trị:

• Thường dùng song song sau phẫu thuật.

• Xạ trị giúp giảm tái phát tại vú.

• Nội tiết giúp giảm tái phát toàn thân.

👉 Đây là phác đồ chuẩn cho bệnh nhân ung thư vú nội tiết dương tính giai đoạn sớm.

5. Xạ trị kết hợp thuốc đích

• Dành cho bệnh nhân HER2 dương tính.

• Thuốc đích phổ biến: Trastuzumab, Pertuzumab.

Phối hợp:

• Sau phẫu thuật, bệnh nhân có thể dùng thuốc đích kéo dài 1 năm.

• Xạ trị được tiến hành sau khi hoàn tất hóa trị, nhưng có thể kết hợp song song với thuốc đích nếu theo dõi sát.

Lưu ý:

• Cần theo dõi độc tính tim mạch, vì cả xạ trị và Trastuzumab đều có nguy cơ ảnh hưởng tim.

6. Xạ trị kết hợp thuốc miễn dịch

• Một số nghiên cứu thử nghiệm cho thấy xạ trị có thể làm khối u nhạy cảm hơn với thuốc miễn dịch (hiệu ứng abscopal).

• Tuy nhiên, đây vẫn là hướng nghiên cứu, chưa áp dụng rộng rãi trong thực hành lâm sàng.

7. Lợi ích của việc phối hợp xạ trị và điều trị toàn thân

• Giảm nguy cơ tái phát tại chỗ và toàn thân.

• Tăng tỉ lệ sống còn lâu dài.

• Kiểm soát tốt triệu chứng ở bệnh nhân giai đoạn tiến xa hoặc di căn.

8. Tác dụng phụ khi kết hợp

• Viêm da, viêm phổi (xạ trị + hóa trị).

• Độc tính tim mạch (xạ trị + thuốc đích).

• Mệt mỏi, suy nhược (xạ trị + nội tiết).

👉 Do đó, cần theo dõi sát sao, tái khám định kỳ và điều chỉnh phác đồ khi cần.

9. Kết luận

Phối hợp xạ trị và điều trị toàn thân là chiến lược quan trọng trong ung thư vú, giúp:

• Kiểm soát bệnh hiệu quả.

• Tăng cơ hội sống lâu dài.

• Cải thiện chất lượng sống.

📌 Đọc tiếp: Tác dung phụ của xạ trị trong điều trị ung thư vú