1. Giới thiệu

Xạ trị ung thư vú là một phương pháp quan trọng giúp tiêu diệt tế bào ung thư còn sót lại sau phẫu thuật hoặc hỗ trợ điều trị. Tuy nhiên, tác dụng phụ là điều khó tránh khỏi.

Hiểu rõ và chuẩn bị sẵn các biện pháp đối phó sẽ giúp bệnh nhân:

• Giảm khó chịu trong quá trình điều trị.

• Ngăn biến chứng nghiêm trọng.

• Nâng cao chất lượng sống.

2. Tác dụng phụ ngắn hạn

2.1. Mệt mỏi

• Thường xuất hiện sau vài buổi xạ trị, tích lũy dần.

• Do cơ thể tiêu hao năng lượng để tự sửa chữa các mô lành bị ảnh hưởng.
  👉 Khắc phục: nghỉ ngơi hợp lý, tập thể dục nhẹ, ngủ đủ giấc.

2.2. Viêm da vùng xạ trị

• Da đỏ, khô, ngứa hoặc rát.

• Có thể bong tróc hoặc sạm màu.
  👉 Khắc phục:

• Sử dụng kem dưỡng ẩm theo hướng dẫn bác sĩ.

• Tránh nắng, không chà xát, không dùng hóa chất mạnh trên vùng da xạ trị.

2.3. Đau ngực hoặc cảm giác căng tức

• Do mô ngực bị viêm tạm thời.
  👉 Khắc phục: chườm ấm nhẹ, tập thở sâu, báo bác sĩ nếu đau kéo dài.

2.4. Rối loạn tiêu hóa hoặc chán ăn

• Thường gặp khi xạ trị kèm hóa trị.
  👉 Khắc phục: chia nhỏ bữa ăn, chọn thực phẩm dễ tiêu hóa, uống nhiều nước.

3. Tác dụng phụ lâu dài

3.1. Thay đổi màu da và mô mềm

• Da sạm màu vĩnh viễn hoặc xơ hóa mô ngực.
  👉 Khắc phục: massage nhẹ vùng ngực, giữ da ẩm, dùng kem dưỡng đều đặn.

3.2. Phù tay (phù bạch huyết)

• Do ảnh hưởng đến hệ bạch huyết khi kết hợp phẫu thuật và xạ trị.
  👉 Khắc phục: tập vật lý trị liệu, mang tay áo ép, vận động thường xuyên.

3.3. Ảnh hưởng tim phổi

• Hiếm gặp, thường khi xạ trị gần tim.
  👉 Khắc phục: tầm soát định kỳ, báo ngay khi có khó thở, tức ngực.

4. Khi nào cần gặp bác sĩ ngay?

• Sốt cao, đau dữ dội.

• Da vùng xạ trị loét hoặc chảy dịch.

• Khó thở, ho kéo dài.

• Phù nặng ở cánh tay.

5. Kết luận

Tác dụng phụ trong xạ trị ung thư vú thường có thể kiểm soát tốt nếu được chăm sóc đúng cách và theo dõi sát sao.

📌 Đọc tiếp: Bài 6 – Chăm sóc bệnh nhân trong và sau xạ trị ung thư vú

6. FAQ

1. Tác dụng phụ xạ trị ung thư vú kéo dài bao lâu?
Thông thường trong vài tuần – vài tháng, nhưng một số tác dụng phụ như sạm da có thể tồn tại lâu dài.

2. Có thuốc nào phòng ngừa tác dụng phụ xạ trị không?
Không có thuốc đặc hiệu, nhưng chăm sóc da, dinh dưỡng và nghỉ ngơi tốt giúp giảm nhẹ.

3. Tôi có thể tập thể dục khi đang xạ trị không?
Có, nhưng nên chọn các hoạt động nhẹ nhàng như đi bộ, yoga, tập thở.

4. Phù tay sau xạ trị có chữa khỏi không?
Khó khỏi hoàn toàn, nhưng có thể kiểm soát hiệu quả nhờ tập luyện, vật lý trị liệu và mang tay áo ép.