1. Giới thiệu

Ung thư vú là loại ung thư phổ biến nhất ở phụ nữ trên toàn thế giới. Trong nhiều thập kỷ, phẫu thuật luôn đóng vai trò xương sống trong điều trị, giúp loại bỏ khối u và ngăn ngừa tái phát.

Ngày nay, với sự phát triển của y học, phẫu thuật không chỉ dừng lại ở việc “cắt bỏ khối u”, mà còn hướng tới bảo tồn hình thể, cải thiện chất lượng sống và giảm thiểu biến chứng.

👉 Trong series bài viết này, chúng ta sẽ đi từ tổng quan đến chi tiết từng loại phẫu thuật, giúp bạn đọc có cái nhìn toàn diện và dễ hiểu.

2. Mục tiêu của phẫu thuật ung thư vú

• Loại bỏ khối u ác tính cùng phần mô vú liên quan.

• Đánh giá và kiểm soát hạch nách – yếu tố quan trọng để xác định giai đoạn bệnh.

• Giảm nguy cơ tái phát tại chỗ hoặc tại vùng.

• Tạo điều kiện cho các phương pháp điều trị bổ sung như xạ trị, hóa trị, nội tiết trị liệu.

• Đảm bảo yếu tố thẩm mỹ và chất lượng sống: hướng đến bảo tồn hoặc tái tạo vú.

3. Các nhóm phẫu thuật chính trong ung thư vú

Phẫu thuật điều trị ung thư vú có thể chia thành 2 nhóm lớn:

3.1. Phẫu thuật bảo tồn vú (Lumpectomy)

• Cắt bỏ khối u và một phần mô lành xung quanh (rìa an toàn).

• Giữ lại tối đa mô tuyến vú, hình dạng vú ít thay đổi.

• Thường đi kèm với xạ trị sau mổ để giảm nguy cơ tái phát.

• Thích hợp cho ung thư vú giai đoạn sớm, kích thước khối u nhỏ so với thể tích vú.

👉 Chi tiết sẽ có trong [Bài 2: Lumpectomy – Phẫu thuật bảo tồn vú].

3.2. Phẫu thuật cắt toàn bộ tuyến vú (Mastectomy)

• Loại bỏ toàn bộ tuyến vú, có thể kèm theo hạch nách.

• Nhiều loại khác nhau:

  • Cắt triệt căn (Radical mastectomy)

  • Cắt triệt căn cải tiến (Modified radical mastectomy)

  • Cắt bảo tồn da (Skin-sparing)

  • Cắt bảo tồn núm vú (Nipple-sparing)

• Thường chỉ định khi khối u lớn, đa ổ, hoặc tái phát sau lumpectomy.

👉 Sẽ phân tích sâu ở [Bài 3: Mastectomy – Các loại phẫu thuật cắt bỏ tuyến vú].

3.3. Nạo hạch nách và sinh thiết hạch gác

• Sinh thiết hạch gác (SLNB): lấy mẫu hạch đầu tiên nhận dẫn lưu từ khối u để kiểm tra.

• Nạo hạch nách (ALND): lấy bỏ nhiều hạch nách khi hạch gác dương tính.

• Giúp xác định mức độ lan rộng của bệnh.

• Nguy cơ biến chứng: phù tay, hạn chế vận động vai.

👉 Sẽ có bài riêng: [Bài 6: Sinh thiết hạch gác và nạo hạch nách].

3.4. Phẫu thuật tái tạo vú

• Thực hiện ngay sau mổ hoặc trì hoãn.

• Phương pháp: đặt túi độn (implant) hoặc dùng mô tự thân (flap).

• Giúp cải thiện thẩm mỹ, tâm lý, chất lượng sống.

👉 Xem thêm [Bài 4: Tái tạo vú sau phẫu thuật].

3.5. Going flat và Breast forms

• Going flat: chọn không tái tạo vú sau mastectomy.

• Breast forms: sử dụng túi ngực giả đặt trong áo ngực để cân đối.

• Lựa chọn cá nhân tùy vào sức khỏe, tài chính, mong muốn thẩm mỹ.

👉 Tham khảo thêm ở [Bài 5: Going flat] và [Bài 6: Breast forms].

3.6. Các kỹ thuật mới

• Cryoablation: dùng nhiệt độ cực thấp để phá hủy khối u nhỏ.

• Oncoplastic surgery: kết hợp ung bướu và tạo hình để giữ thẩm mỹ tối đa.

👉 Sẽ bàn trong [Bài 8: Kỹ thuật mới trong phẫu thuật ung thư vú].

4. Quyết định lựa chọn phương pháp phẫu thuật

Quyết định không đơn giản mà cần sự phối hợp của đa chuyên khoa (tumor board), dựa trên:

• Giai đoạn bệnh (TNM staging)

• Kích thước và vị trí khối u

• Kích thước vú và mong muốn thẩm mỹ

• Tuổi, sức khỏe toàn thân, bệnh kèm theo

• Nguyện vọng của bệnh nhân (bảo tồn, tái tạo, going flat)

• Khả năng tiếp cận các phương pháp bổ trợ (xạ trị, hóa trị, tái tạo chuyên sâu)

5. Ưu điểm và hạn chế của phẫu thuật

Ưu điểm:

• Loại bỏ trực tiếp khối u.

• Tạo cơ hội sống còn cao khi phát hiện sớm.

• Cho phép chẩn đoán chính xác giai đoạn bệnh.

Hạn chế:

• Có thể để lại sẹo, thay đổi hình dạng vú.

• Nguy cơ biến chứng: chảy máu, nhiễm trùng, phù bạch huyết.

• Không đảm bảo loại bỏ hoàn toàn tế bào ung thư → cần điều trị bổ trợ.

6. Xu hướng hiện nay trong phẫu thuật ung thư vú

• Cá thể hóa điều trị: lựa chọn phương pháp phù hợp từng bệnh nhân.

• Ít xâm lấn hơn: ưu tiên bảo tồn và kỹ thuật oncoplastic.

• Tái tạo tức thì: phẫu thuật ung bướu kết hợp thẩm mỹ trong một lần.

• Ứng dụng công nghệ mới: cryoablation, robot-assisted surgery.

7. Kết luận

Phẫu thuật vẫn là trụ cột trong điều trị ung thư vú, nhưng ngày nay đã thay đổi rất nhiều: không chỉ cứu sống mà còn hướng đến bảo tồn, thẩm mỹ và chất lượng sống.

Trong các bài tiếp theo, chúng ta sẽ lần lượt đi sâu vào từng phương pháp – từ Lumpectomy, Mastectomy, đến tái tạo vú và kỹ thuật mới – để giúp bệnh nhân và gia đình hiểu rõ hơn, từ đó đưa ra lựa chọn phù hợp nhất.

🔗 Đọc tiếp: Lumpectomy – Phẫu thuật bảo tồn vú