Mục lục
Chụp 3D tuyến vú là gì?
Chụp 3D tuyến vú, hay còn gọi là Digital Breast Tomosynthesis (DBT), là công nghệ hình ảnh tiên tiến trong chẩn đoán ung thư vú.
Khác với chụp X-quang tuyến vú 2D truyền thống, DBT ghi lại nhiều lớp cắt mỏng của mô vú ở các góc khác nhau, sau đó tái tạo thành hình ảnh 3D rõ nét.
Điều này giúp:
-
Giảm hiện tượng chồng hình mô vú – nguyên nhân làm che khuất khối u nhỏ.
-
Tăng khả năng phát hiện tổn thương ở giai đoạn sớm.
-
Giảm tỷ lệ phải chụp lại do hình ảnh không rõ.
Ưu điểm vượt trội của chụp 3D tuyến vú so với X-quang 2D
So với chụp X-quang tuyến vú 2D, công nghệ DBT mang lại nhiều lợi ích:
| Tiêu chí | X-quang 2D | Chụp 3D DBT |
|---|---|---|
| Độ rõ hình ảnh | Tốt | Rất cao, loại bỏ chồng hình |
| Phát hiện u nhỏ | Hạn chế ở mô vú dày | Tốt, đặc biệt với mô vú dày |
| Phát hiện vi vôi hóa | Có | Có |
| Tỷ lệ chụp lại | Cao hơn | Giảm đáng kể |
| Liều tia X | Thấp | Tương đương hoặc cao hơn một chút nhưng vẫn an toàn |
Ngoài ra, nhiều nghiên cứu cho thấy:
-
DBT giúp tăng 20–40% tỷ lệ phát hiện ung thư vú xâm lấn.
-
Giảm 15–30% số trường hợp phải mời bệnh nhân quay lại chụp bổ sung.
Quy trình chụp 3D tuyến vú
Quy trình chụp 3D tuyến vú tương tự X-quang 2D, nhưng thiết bị sẽ di chuyển nhẹ để chụp nhiều góc.
Bước 1: Khám lâm sàng ban đầu
Trước khi chụp, bác sĩ sẽ khám lâm sàng tuyến vú để đánh giá sơ bộ tình trạng mô vú.
Bước 2: Chuẩn bị bệnh nhân
-
Cởi bỏ áo ngực, áo ngoài.
-
Không dùng mỹ phẩm, phấn hoặc lăn khử mùi vùng ngực – tránh ảnh hưởng hình ảnh.
Bước 3: Đặt vị trí và cố định vú
Vú được đặt lên bản chụp, nhẹ nhàng ép lại để giảm độ dày mô và giữ cố định.
Bước 4: Ghi nhận nhiều lớp cắt
Máy sẽ chụp từ nhiều góc (thường 15–25 độ) và tái tạo thành hình ảnh 3D.
Bước 5: Phân tích và kết luận
Bác sĩ chẩn đoán hình ảnh sẽ phân tích kết quả, có thể kết hợp siêu âm tuyến vú nếu cần.
Ai nên chụp 3D tuyến vú?
DBT phù hợp cho:
-
Phụ nữ ≥40 tuổi cần sàng lọc định kỳ.
-
Người có mô vú dày (thường ở phụ nữ trẻ, tiền mãn kinh).
-
Bệnh nhân có kết quả 2D không rõ ràng.
-
Người có tiền sử gia đình bị ung thư vú.
Với những trường hợp phát hiện khối u lành tính, bác sĩ có thể chỉ định hút chân không VABB để loại bỏ mà không cần phẫu thuật mổ mở.
Giá trị trong sàng lọc và chẩn đoán ung thư vú
DBT đặc biệt hữu ích trong:
-
Sàng lọc định kỳ: Giúp phát hiện khối u từ khi còn rất nhỏ, tăng cơ hội điều trị thành công.
-
Chẩn đoán bổ sung: Khi X-quang 2D hoặc siêu âm chưa xác định rõ.
-
Đánh giá sau điều trị: Kiểm tra mô vú sau phẫu thuật hoặc xạ trị.
So sánh 3D tuyến vú với các phương pháp khác
| Phương pháp | Ưu điểm | Hạn chế | Khi nào nên dùng |
|---|---|---|---|
| Khám lâm sàng | Đơn giản, không tốn kém | Không phát hiện tổn thương nhỏ | Mọi phụ nữ ≥20 tuổi nên làm hàng năm |
| Siêu âm | Phù hợp mô vú dày, không tia X | Không phát hiện vi vôi hóa | Phụ nữ trẻ, hỗ trợ khi 2D/3D chưa rõ |
| X-quang 2D | Sàng lọc tiêu chuẩn ≥40 tuổi | Hạn chế ở mô vú dày | Sàng lọc định kỳ |
| Chụp 3D DBT | Hình ảnh rõ, phát hiện sớm, giảm chụp lại | Chi phí cao hơn | Khi cần độ chính xác cao |
| VABB | Loại bỏ u lành không mổ mở | Không chẩn đoán | Điều trị sau khi phát hiện u |
Liên kết nội bộ & nguồn tham khảo
Chuỗi bài viết liên quan:
FAQ – Câu hỏi thường gặp
1. Chụp 3D tuyến vú có đau hơn 2D không?
Không nhiều. Cảm giác ép vú tương tự 2D, chỉ thêm vài giây khi máy chụp nhiều góc.
2. Liều tia X của DBT có an toàn không?
Có. Liều tia tương đương hoặc chỉ cao hơn 2D một chút, vẫn nằm trong ngưỡng an toàn.
3. DBT có thay thế hoàn toàn 2D không?
Nhiều nơi đã thay thế 2D bằng DBT trong sàng lọc, nhưng ở một số cơ sở vẫn kết hợp cả hai để tối ưu.
4. Giá chụp 3D tuyến vú có cao không?
Chi phí cao hơn 2D, nhưng mang lại độ chính xác vượt trội và giảm nguy cơ bỏ sót ung thư.
Kết luận
Chụp 3D tuyến vú (DBT) là bước tiến lớn trong chẩn đoán hình ảnh tuyến vú, giúp phát hiện sớm ung thư ngay cả ở mô vú dày. Khi kết hợp với khám lâm sàng, siêu âm và VABB, quy trình sàng lọc & điều trị u vú sẽ toàn diện và hiệu quả hơn.
Bình luận